Het is niet omdat je wil dat iemand iets doet, dat dat ook gebeurt.
Als je het zo geschreven ziet staan, lijkt het de evidentie zelve. En toch frustreren we ons er regelmatig over dat collega’s (of kinderen, partners, etc.) onze vragen, eisen, verzoeken en verwachtingen niet invullen. Zeker wanneer we vinden dat we toch heel helder en duidelijk zijn geweest.
Een bedrijfsleider boekte de lezing ‘Feedback die plakt.’ Hij wilde heel graag dat iedereen open en vrij feedback aan elkaar én over elkaar aan hem zou geven. Vooral kritische feedback. ‘Ze zijn te lief voor elkaar. Ze moeten toch begrijpen dat we allemaal beter worden van duidelijke en eerlijke feedback.’
Mensen doen wat ze doen omdat ze er een goede reden voor hebben.
Gedrag heeft zijn bestaansreden. Iedereen doet wat ie doet omdat ie daar een goeie, bewuste of onbewuste, reden voor heeft. Als dus de voordelen van dat gedrag opwegen tegen de nadelen, blijft dat gedrag bestaan. Mensen naar de mond praten, zorgt ervoor dat je wordt beschouwd als vriendelijk, ongevaarlijk, een medestander. Als je het dus belangrijker vindt om nooit in een conflict te verzeilen dan dat mensen jouw mening of visie kennen, zal je dat blijven doen.
Andersom geldt dit ook: als mensen de mogelijke nadelen van (nieuw) gedrag te hoog inschatten, doen ze het niet. Mensen hebben hun reden om niet aan de baas te vertellen wat ze van de ander vinden. De redenen kunnen bewust en persoonlijk zijn: ‘Ik wil dat collega’s me ten allen tijde kunnen vertrouwen.’, ‘Ik zeg liever zelf aan iemand wat ik van hun werk vind.’, ‘Ik zou het verschrikkelijk vinden als iemand anders dat over mij doet.’
Er zijn ook onbewuste, collectief gedreven redenen die bepaald gedrag bepalen: je steekt over aan het zebrapad, schuift achteraan in de rij, je verraadt de ander niet. ‘People don’t snitch.’
Om de kans te vergroten dat een ander doet wat jij wil, zal je meer moeten te weten komen over wat de ander tot gedrag drijft, de ander beter leren kennen en begrijpen, ‘de waterlijn laten zakken’. Wat houdt de ander tegen om te doen wat jij wilt? Wat heeft zij of hij nodig om toch te doen wat jij nodig acht?
Even belangrijk is het om je onder je eigen waterlijn te duiken. Vanwaar komt deze vraag, eis, dit verlangen, verzoek? Welke nood, behoefte, angst heb ik? Wat wil ik bereiken? Heb ik dat duidelijk verteld? Is er ook een andere manier om verder te geraken?
‘Ze moeten toch begrijpen dat…’ is dus geen effectieve gedragsveranderaar.
Mensen willen niks moeten. Helderheid en duidelijkheid over waarom jij en de ander doen wat jullie doen, en van daaruit in gesprek gaan, zorgen ervoor dat mensen willen.
Warme groet,
Ingrid
P.S. Wil je ook aan de slag met feedback? Lees hier alles over de keynote en workshop ‘Feedback die plakt.’
